--------------------------------------------------------------------------------
Om het trillingspatroon van een systeem, b.v. een machine, een luidsprekerconus, een muziekinstrument, te leren kennen zou je dat eigenlijk rechtstreeks willen meten met een laservibrometer of trillingsopnemers. Helaas is het vaak technisch of praktisch onmogelijk om zulke metingen uit te voeren. Akoestische holografie kan dan een oplossing zijn: op enige afstand wordt het afgestraalde geluid gemeten en daarna 'teruggeschoven' naar de bron zodat het trillingspatroon zichtbaar wordt.
Dit 'schuiven' heet wat plechtiger extrapoleren. Het kan zowel voorwaarts (zoals meestal bij golfveldsynthese) als invers (zoals bij akoestische holografie) worden toegepast. De theorie erachter, gebaseerd op het principe dat onze landgenoot Christiaan Huygens in 1690 formuleerde, is wiskundig uitgewerkt door grootheden als Kirchhoff en Lord Rayleigh.
In deze inleidende
voordracht zal worden getracht de boeiende fysica achter deze technieken
ook voor de niet-specialist duidelijk te maken. Bovendien worden enkele
recente toepassingen van golfveldsynthese besproken.
Meer informatie is te vinden op: http://www.soundcontrol.tudelft.nl
Dr. ir. Diemer de Vries (Weststellingwerf, 1945) studeerde Technische
Natuurkunde aan de TU (toen TH) Delft, waar hij promoveerde en tot heden
is 'blijven hangen'. Hij combineert zijn werk als Universitair
Hoofddocent in de vakgroep Akoestiek met bezigheden als een docentschap
aan de opleiding 'Art of Sound' van het Haags Conservatorium, gastlessen
aan de TU van Ilmenau (Thuringen, D.), het bestuurslidmaatschap van de
Nederlandse AES-sectie en het bespelen van de contrabas. In Delft
coördineert hij de research op het gebied van de ruimte-akoestiek,
inclusief elektro-akoestische oplossingen gebaseerd op golfveldsynthese
(WFS). Hij is fellow van de AES.
Bij akoestische holografie wordt langs een tweedimensionaal (gekromd of recht) vlak een akoestische opname verricht in de directe nabijheid van het geluidafstralend lichaam. Uit de gemeten akoestische signalen is men in staat om het akoestische veld op een willekeurig ander vlak te reconstrueren, gebruikmakend van de geluidvoortplantingsvergelijkingen (de golfvergelijkingen). Hierbij wordt het akoestische veld op het oppervlak van het geluidsafstralend lichaam gereconstrueerd, om zo de bronnen van het afgestraalde geluid zichtbaar te maken.
Philips is een van de
weinige bedrijven die nearfield akoestische holografie toepast op kleine
producten, zoals een mobiele telefoon, waarbij een spatiele resolutie
van fracties van millimeters wordt gehaald. Daarnaast wordt de techniek
door Philips ook toegepast op grotere producten, zoals een kamergrote
MRI scanner. In de voordracht zullen beide toepassingen van akoestische
holografie worden besproken.
Prof. dr. ir. Bert Roozen (Alkmaar, 1962) studeerde Werktuigbouwkunde
aan de Technische Universiteit Eindhoven, waar hij in 1986 met lof is
afgestudeerd. Van 1986 tot 1995 was hij werkzaam bij Fokker Aircraft als
'specialist rekenmethoden'. Tijdens dit dienstverband bij Fokker heeft
hij zijn promotieonderzoek uitgevoerd dat gericht was op het voorspellen
van de geluidtransmissie door vliegtuigrompwanden. Hij is in 1992
gepromoveerd. Van 1995 tot 1998 was hij verbonden aan het Natuurkundig
laboratorium van Philips (Natlab), waar hij onderzoek deed naar
lawaaibestrijding van MRI systemen. In 1998 stapte hij over naar
Philips Applied Technologies (voorheen Philips CFT). Momenteel is hij
bij 'Apptech' werkzaam als 'chief technologist acoustics'. Sinds 2003 is
hij tevens deeltijd hoogleraar 'acoustics and control' aan de Technische
Universiteit Eindhoven.